VJEKOSLAV PETRIČEVIĆ, MINISTAR PRIVREDE I PREDUZETNIŠTVA REPUBLIKE SRPSKE

INTERVJU VJEKOSLAV PETRICEVIC, MINISTAR PRIVREDE I PREDUZETNIŠTVA REPUBLIKE SRPSKE

VJEKOSLAV PETRIČEVIĆ,
MINISTAR PRIVREDE I PREDUZETNIŠTVA REPUBLIKE SRPSKE

INOVACIJE SU KLJUČ USPJEŠNE I
RAZVIJENE PRIVREDE

Tekst Rašid Hakić

Šta predstavlja potencijale, koji pokazatelji potvrđuju ocjenu o privrednoj progresiji Republike Srpske i koje aktivnosti će novoformirano ministarstvo privrede i preduzetništva realizovati s ciljem zadržavanja postojećeg trenda, neka su od pitanja na koje je odgovorio ministar Vjekoslav Petričević.

BH BUSINESS MAGAZINE:
Gospodine Petričević, koje su osnovne odlike privrednog ambijenta Republike Srpske, sa akcentom na broj zaposlenih, najuspješnije privredne grane, glavne izvoznike i nedovoljno iskorištene potencijale?

V. PETRIČEVIĆ:
Poslovnu klimu ili takozvani poslovni ambijent Republike Srpske, između ostalog, čine makroekonomska stabilnost, stimulativna poreska politika i povoljan tretman stranih investitora.
Iako poslovni ambijent nije zadovoljavajući, Republika Srpska je u 2018. godini ostvarila pozitivne pokazatelje spoljnotrgovinske razmjene, gdje je imala rekordnu pokrivenost uvoza izvozom u iznosu od 72 posto, zatim su ostavareni suficiti i sa državama EU i to Hrvatskom, Slovenijom, Austrijom, Slovačkom, Velikom Britanijom i Holandijom.
Važno je napomenuti da je u 2018. godini evidentiran i najveći broj zaposlenih u Republici Srpskoj.
Broj zaposlenih je sa 242.624 lica povećan na 266.309 zaposlenih lica, a posebno naglašavam da je došlo do rasta zaposlenih u prerađivačkoj industriji za 3,7 posto, odnosno u ukupnoj industriji za 3,3 posto u odnosu na prethodnu godinu.
Pored industrijske proizvodnje koja bilježi najbolje pokazatelje u najuspješnije privredne grane mogu se svrstati metalna i elektro industrija, drvna industrija, industrija tekstila, kože i obuće i prehrambena industrija. Navedeni sektori raspolažu sa značajnim kapacitetima.
Vlada Republike Srpske, uz konsultacije sa poslovnom zajednicom, usvojila je smjernice za razvoj privrede, gdje su pomenuti sektori i sektor informaciono – komunikacionih tehnologija označeni kao najznačajniji za razvoj privrede. Inovacije su ključ uspješne i razvijene privrede.
Cilj nam je da imamo inovativnu, kreativnu i tehnološki razvijenu privredu.
Zbog toga ćemo u budućem periodu posebnu pažnju posvetiti saradnji sa drugim Ministarstvima kako bismo odgovorili potrebama tehnološkog razvoja.
Republika Srpska je izuzetno bogata prirodnim resursima, ali pored prirodnih potencijala, u cilju prenosa novih tehnologija postoje i drugi značajni potencijali koji nisu dovoljno iskorišteni.
Najveći potencijal postoji u proizvodnji dijelova i komponenti za energetske objekte, automobilsku industriju, proizvodnju kućanskih aparata, ploča od medijapana, prirodnog furnira, iverice, kant traka, boja, lakova, brusnix papira, brusnih četki. Imamo fabrike za doradu tkanina, preradu kože, vune kao i pogone za proizvodnju modne odjeće.

 
POTPUNIJE UREĐIVANJE AKTIVNOSTI

BH BUSINESS MAGAZINE:
Koji su očekivani efekti izmjene i dopune zakona o razvoju malih i srednjih preduzeća sa aspekta pristupa razvojnim fondovima EU?

V. PETRIČEVIĆ:
Izmjene i dopune Zakona o razvoju malih i srednjih preduzeća imale su za cilj usaglašavanje definicije malih i srednjih preduzeća u Republici Srpskoj sa definicijom malih i srednjih preduzeća u Evropskoj Uniji. Na ovaj način će se u Republici Srpskoj koristiti definicija koja važi i u Evropskoj Uniji, koja izdvaja značajna sredstva za razvoj malih i srednjih preduzeća.
Ovim izmjenama se vrši i potpunije uređivanje aktivnosti i mjera za realizaciju principa razvoja malih i srednjih preduzeća koji su usklađeni sa Evropskim aktom za mala i srednja preduzeća.
Navedenim usklađivanjama olakšaće se našim institucijama, organizacijama i privrednicima apliciranje za sredstva iz međunarodnih fondova.

 

 

BH BUSINESS MAGAZINE:
Koje su strateške planske aktivnosti ministarstva privrede i preduzetnioštva Republike Srpske definisane planskim aktivnostima u tekućem mandatnom periodu i koje aktivnosti vlade Republike Srpske i ministarstva na čijem ste čelu izdvajate kao posebne u poboljšanju privrednog ambijenta?

V. PETRIČEVIĆ:
Ministarstvo privrede i preduzetništva je novoformirano ministarstvo, koje postoji tek pet mjeseci, a toliko je prošlo i od formiranja Vlade Republike Srpske u ovom sastavu, tako da je još rano za konkretne ekonomske pokazatelje.
Ipak, moram istaći da je dosta toga urađeno.
Ministarstvo ima dosta skroman budžet za 2019. godinu, ali se trudimo da manjak sredstava nadoknadimo marljivim radom i dobrim idejama.
Premijer je u svom ekspozeu stavio najznačajniji akcenat na ekonomske reforme i poboljšanje uslova za poslovanje i poresko rasterećenje rada.
S obzirom na to i okolnosti koje uzrokuju migracije radnika iz Srpske, što ima negativan uticaj na produktivnost i konkurentnost privrednih subjekata u Republici Srpskoj, nedavno na održanoj sjednici Vlade Republike Srpske utvrđen je Prijedlog Zakona o podsticajima u privredi, po hitnom postupku. Ovim zakonom uređuju se uslovi, korisnici i postupak za ostvarivanje prava na podsticaje za povećanje plata u realnom sektoru kao i osnovni elementi za stimulisanje direktnih ulaganja u privredi. Privredni subjekti ostvajuju pravo na podsticaj za povećanje plata u dva obračunska perioda, od kojih jedan period traje od 01.01. do 30. 06. , a drugi period od 01.07. do 31.12. u jednoj kalendarskoj godini počevši od 01. jula 2019. godine. Korisnici podsticaja su privredna društva i samostalni privrednici sa sjedištem u Republici Srpskoj, kao i poslovne jedinice privrednih društava čija su sjedišta izvan Republike Srpske, iz oblasti proizvodnje, trgovine i usluga. Predloženim Zakonom se stvara i pravni osnov za izgradnju Registra podsticaja u privredi na republičkom i lokalnom nivou čija je priprema u toku. Formirana je Radna grupa koja vrši mapiranje svih dostupnih podsticaja. Izradom registra izbjeglo bi se dupliranja sredstava i sam proces bi bio javan i dostupan svim zainteresovanim. Vlada Republike Srpske usvojila je Prijedlog mjera za unapređenje poslovnog ambijenta 2019-2021. godine, koji predstavlja usaglašeni osnov i platformu budućeg zajedničkog djelovanja instutucija i poslovne zajednice. Prijedlog mjera definisan je kroz sljedeće ciljeve: podrška privrednicima u zapošljavanju i zadržavanju radne snage, smanjenje parafiskalnih i administrativnih opterećenja privrede, unapređenje uslova za tehnološki razvoj privrede, reformisanje za zapošljavanje u cilju pružanja kvalitetnije podrške privredi i građanima, kvalitetnije povezivanje obrazovanja sa potrebama tržišta rada, unapređenje stručnih znanja privrednika, unapređenje infrastrukture kvaliteta, smanjenje sive ekonomije i promocije primjera dobre prakse medijima.
Izdvojene su i mjere specifične za pojedinačne sektore i to za sljedeće: poljoprivreda i prehrambena industrija; drvoprerada; turizam; informaciono-komunikacione tehnologije, metalska i elektro -industrija, tekstil, koža i obuća, građevinarstvo i industrija građevinskog materijala i saobraćaj.
Najznačajnije reforme koje su sprovedene i na kojima se radi su Izrada registra podsticaja, kako bi se izbjeglo dupliranje sredstava, ali i kako bi sam proces bio javan i dostupan svim zainteresovanim.
U vezi s tim formirana je Radna grupa koja vrši mapiranje svih dostupnih podsticaja na lokalnom i republičkom nivo, te priprema izrade pravnog okvira. Takođe, na sjednici Narodne skupštine Republike Srpske usvojeni su „Nacrt zakona o izmjeni Zakona o privrednim društvima“, zatim Nacrt zakona o izmjenama i dopunama Zakona o zanatsko – preduzetničkoj djelatnosti“, kao i „Nacrt zakona o izmjenama i dopunama Zakona o registraciji poslovnih subjekata“.
Tu smo prešli u drugu fazu reforme gdje će privrednici moći elektronskim putem, na lakši i jednostavniji način, uz minimalne troškove registrovati svoju djelatnot.
Pored navedenih Zakona Narodna skupština Republike Srpske usvojila je i Nacrt Strategije o razvoju preduzetništva žena Republike Srpske za period od 2018. – 2022. godine, čiji cilj je jačanje ženskog preduzetništva.
Održali smo desetine sastanaka sa predstavnicima privrede, Privredne komore, Unije udruženja poslodavaca, Zanatsko – preduzetničke komore i drugim udruženjima, posjetili veliki broj preduzeća Republike Srpske, radili smo mnogo, a imamo plan da nastavimo istom dinamikom.

BH BUSINESS MAGAZINE:
Koji projekti će biti realizovani s ciljem otvaranja novih radnih mjesta, koliko je sredstava planirano u svrhu pomoći razvoja preduzetništva i koje mjere obuhvata akcioni plan za unapređenje poslovanja u periodu od 2019. do 20121. godine?

V. PETRIČEVIĆ:
Ministarstvo ne raspolaže vlastitim sredstvima posebno namjenjenim za razvoj preduzetništva, ali učestvuje u realizaciji međunarodnih projekata kao što je EU4Business, koji u BiH implementiraju Njemačka organizacija za međunarodnu saradnju (GIZ), Razvojni program Ujedinjenih nacija (UNDP), Međunarodna organizacija rada (ILO), koji predviđa značajnu podršku u više sektora kroz grantove i tehničku podršku.
Uvažavajući činjenicu da je ranije usvojen Program ekonomskih reformi od 2019. – 2021. godine, Program rada Vlade Republike Srpske za period od 2019. – 2022. godine, te Akcioni plan za realizaciju programa rada Vlade Republike Srpske, naše ministarstvo koristi ove dokumente za realizaciju sljedećih ciljeva:
smanjenje parafiskalnih i administrativnih opterećenja privrede, unapređenje uslova za tehnološki razvoj privrede, kvalitetnije uvezivanje obrazovanja sa potrebama tržišta rada, smanjenje sive ekonomije i promociju primjera dobre prakse u medijima.

 

 

PODRŠKA PODUZETNIŠTVU

BH BUSINESS MAGAZINE:
Šta su benefiti transformacije Republičke agencije za razvoj malih i srednjih preduzeća u Razvojnu agenciju Republike Srpske?

V. PETRIČEVIĆ:
Višegodišnja primjena Zakona ukazala je da trenutne nadležnosti Republičke agencije za razvoj malih i srednjih preduzeća ne obuhvataju sve stručne i druge poslove koje Agencija obavlja ili može da obavlja u praksi. Izmjenama i dopunama Zakona o razvoju malih i srednjih preduzeća, Agencija je u mogućnosti da učestvuje u međunarodnim i domaćim projektima koji pokrivaju različite oblasti kao što su inovacije, industrija, tehnologija, ekologija, edukacija, izvozne aktivnosti, sistem kvaliteta i druga područija.
Takođe, izmjenama Zakona jača se uloga Republičke Agencije za razvoj malih i srednjih preduzeća, koja će prerasti u Razvojnu agenciju Republike Srpske, čime će se proširiti podrška preduzetništvu Republike Srpske na republičkom i lokalnom nivou povezivanjem lokalnih agencija, što je posebno važno za provođenje strateških dokumenata u Republici Srpskoj ali i pripremu projekata za apliciranje na sredstva iz domaćih i stranih fondova i realizaciju odobrenih projekata.

JEDINSTVEN REGISTAR PRIVREDNIH SUBJEKATA

BH BUSINESS MAGAZINE:
Možete li pojasniti detaljnije o e-registraciji poslovnih subjekata i dosadašnjim aktivnostima?

V. PETRIČEVIĆ:
Ministarstvo privrede i preduzetništva koordiniše proces e-registracije, gdje je sprovedena opsežna reforma registarcije poslovnih subjekata u Republici Srpskoj kroz uvođenje jednošalterskog sistema registracije i jedinstvenog informacionog sistema, uz značajno smanjenje procedura, troškova i vremena.
Usvajanjem Nacrta o izmjenama Zakona o registraciji poslovnih subjekata, Nacrta zakona o izmjenama i dopunama Zakona o privrednim društvima, zatim Nacrta zakona o izmjenama i dopunama Zakona o zanatsko – preduzetničkoj djelatnosti, prelazimo u fazu gdje će privrednici moći elektronskim, odnosno onlajn putem, još lakše i jednostavnije, uz minimalne troškove registrovati svoju djelatnost.
Pored zakonskih rješenja, za realizaciju ovog projekta se vode obimni poslovi, u saradnji sa Ministarstvom pravde, Ministarstvom za naučno tehnološki razvoj, Privrednim sudovima, Poreskom upravom, a koji se odnosi na digitalizaciju sudske arhive, izradu softverskog rješenja i formiranje tijela za izdavanje digitalnih potpisa.
Pored privrednih društava i registracija zanatsko – preduzetničke djelatnosti je značajno pojednostavljena, ali je osigurana i uniformisana registracija zanatsko – preduzetničke djelatnosti kroz jedinstvenu aplikaciju u jedinicama lokalne samouprave.
Ono što je važno za privrednike i građane, u APIF-u je uspostavljen jedinstven registar privrednih subjekata koji omogućava da se različite baze podataka naših institucija sada uvežu i razmjenjuju informacije.
Ministarstvo privrede i preduzetništva vodi novi portal, jedinstvenu kontakt tačku za poslovanje, www.pscsrpska.vladars.net.
Na portalu su dostupni podaci o obavljanju bilo koje privredne djelatnosti u Republici Srpskoj, takođe mogu se postavljati pitanja i davati komentari, te predlagati mjere za lakše poslovanje.

BH BUSINESS MAGAZINE:
Koji su benefiti projekta „Evropski akt o malom biznisu kao okvir strategije i politike za mala i srednja preduzeća u BiH“?

V. PETRIČEVIĆ:
Ministarstvo je korisnik Projekta „Evropski akt o malom biznisu kao okvir strategija i politika za mala i srednja preduzeća u Bosni i Hecegovini“.
Projekat finansira Švedska, a provodi ga Agencija za Razvoj preduzeća EDA, Banja Luka. Projekat ima za cilj usklađivanje postojećih Zakona za MSP sa Aktom o malom biznisu, izradu metodologije za izradu strateških i drugih dokumenata u ovoj oblasti u skladu sa nadležnostima, poboljšanu implementaciju postojećih strategija, kao i reviziju postojećih i pripremu novih strategija.
U Republici Srpskoj je početkom 2019. godine iz sredstava ovog projekta raspisan prvi javni poziv za ukupno 90.000 KM, koji se odnosi na dostavljanje projekata u cilju provođenja mjera podrške razvoju ženskog preduzetništva.

BH BUSINESS MAGAZINE:
Šta podrazumijeva protokol koji je ministarstvo potpisalo sa „Katolik Relif Servis“-om?

V. PETRIČEVIĆ:
Ministarstvo je sa organizacijom Chatolic Relief Services (CRS), u okviru Projekta jačanja upravljačkih kapaciteta jedinica lokalne samouprave, potpisalo protokol o saradnji, kojim je predviđeno da će CRS pružiti podršku Ministarstvu da izradi projektni zadatak za dizajn i izradu informacionog sistema sa web portalom industrijskih/poslovnih zona u Republici Srpskoj, a sa ciljem stvaranja pretpostavki za podršku ministarstva jedinicama lokalne samouprave pri promociji njihovih investicionih potencijala.
Cilj uspostavljanja portala je da na jednom mjestu budu dostupni podaci o lokacijama za poslovne zone u Republici Srpskoj, slobodnim parcelama, cijenama zemljišta i drugim neophodnim podacima koji su potrebni za kupovinu parcela kao i podacima koji su važni za potencijalne domaće i strane investitore.
Ministarstvo će u okviru ovog projekta učestvovati i u izradi smjernica za jedinice lokalne samouprave za uspostavljanje poslovnih zona.

 

RADITI NA POBOLJŠANJU POSLOVNOG OKRUŽENJA

BH BUSINESS MAGAZINE:
Kakvim ocjenjujete stepen razvoja poduzetništva i koje sistemske mjere treba poduzeti s ciljem jačanja istog?

V. PETRIČEVIĆ:
Već sam jednim dijelom, u jednom od gore navedenih pitanja, napomenuo da stepen razvoja preduzetništva u Republici Srpskoj smatram zadovoljavajućim, ali da stalno treba raditi na poboljšanju poslovnog okruženja i jačanju konkurentnosti naših privrednih subjekata kroz kontinuiranu podršku institucija Republike Srpske, te jedinica lokalne samouprave. S tim u vezi, uspostavljena je podrška razvoju preduzetništva kroz uspostavljanje zakonodavnog, strateškog, institucionalog i finansijskog okvira koji je neophodno kontinuirano unapređivati i jačati. Ministarstvo, uz podršku ostalih institucija i organizacija sa kojima sarađuje, pruža podršku razvoju preduzetništva kroz neophodne edukacije, promocije i susrete domaćih privrednika sa privrednicima iz inostranstva.

BH BUSINESS MAGAZINE:
Gospodine Petričević, šta je obilježilo Vaš dosadašnji profesionalni angažman prije imenovanja za ministra?

V. PETRIČEVIĆ:
Sve moje profesionalne aktivnosti prije imenovanja za ministra privrede i preduzetništva Republike Srpske su vezane za privredu. Najviše vremena sam proveo radeći u bankarskom sektoru, a pozicija koju sam obavljao prije imenovanja je direktor filijale Pavlović banke u Doboju. Izuzetno cijenim kompetentnost, posvećenost i profesionalan odnos prema poslu.